تقویت ساماندهی و نظارت بر خدمات پیامکی در دستور کار وزارت ارشاد

محمدمهدی اسماعیلی در سی و نهمین جلسه کارگروه ساماندهی خدمات پیامکی ارزش‌افزوده و پیامک انبوه در شبکه‌های ارتباطی به جایگاه  پیامک در جامعه اشاره کرد و گفت: حوزه پیامک حوزه بسیار مهمی است؛ یعنی بر خلاف مباحثی که بعضاً در خصوص کمرنگ شدن پیامک به دلیل توسعه شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌شود، اما با توجه به رسمی و در دسترس بودن  این راه اطلاع‌رسانی همچنان آحاد مردم به آن حساس هستند.

وی افزود: افراد گاهی به هر دلیل از جمله مسائل مالی ممکن است به اینترنت دسترسی نداشته باشند، در چنین مواردی پیامک جایگاه خود را حفظ کرده و همچنان مورد وثوق است.

وزیر فرهنگ با بیان اینکه وزارت متبوعش اقداماتی برای دریافت سرشناسه فرهنگ انجام داده است، بر اهمیت ساماندهی حوزه پیامک‌ و تقویت حوزه حکمرانی فرهنگی از طریق پیامک تأکید کرد.

وی در سخنانی آمادگی خود را برای حضور در جلسات کارگروه پیامکی و پیگیری اهداف آن اعلام کرد و گفت: برای رفع مشکلات حوزه پیامک تلاش کرده و اهتمام می‌ورزیم.

اسماعیلی پس از شنیدن مشکلات مطرح شده از سوی برخی از اعضای حاضر در جلسه، دستورات لازم برای مرتفع شدن آنان را صادر کرد.

وزیر فرهنگ با اشاره به اینکه تعرفه‌گذاری‌ها گاهی باعث بروز مشکلاتی برای شرکت‌های پیامک انبوه دارای مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شده، بر لزوم حضور دبیر کارگروه ساماندهی خدمات پیامکی ارزش افزوده و پیامک انبوه در شبکه‌های ارتباطی در چرخه تعرفه‌گذاری خدمات ارسال پیامک انبوه تأکید کرد.

اسماعیلی حوزه پیامک انبوه را  ظرفیت مناسبی برای برقرار کردن ارتباط سازمان‌ها و نهادها با عموم مردم دانست و تصریح کرد: شخصاً به فناوری‌های نوین نگاه فرصت‌محور دارم و مشکل شخص بنده این است که این فناوری‌ها در حال حاضر در خدمت ما نیست؛ برای مثال این فناوری‌ها می‌توانند در نظارت‌های پسینی محتوای فرهنگی و هنری بسیار پرکاربرد باشد.

وی با اشاره به اینکه «انقلاب اسلامی یک نظام فرهنگی است و فناوری‌های نوظهور می‌توانند خدمات ارزشمندی در این زمینه برای ما داشته باشند» بر لزوم کمک به اپراتورهای مجازی برای ارائه خدمات گسترده‌تر به عموم مردم تاکید کرد.

همچنین حامد حاجی ملامیرزایی دبیر و نایب رئیس کارگروه ساماندهی خدمات پیامکی ارزش افزوده و پیامک انبوه در شبکه‌های ارتباطی در این جلسه گفت: سی و نهمین جلسه کارگروه پیامک انبوه به موجب مصوبه شورای عالی فضای مجازی در حفظ و صیانت از ارزش‌ها و فرهنگ اسلامی ایرانی، در بستر و زیر ساخت ارسال پیامک انبوه تشکیل شده است.

وی با ارائه گزارشی از مصوبات، وظایف، ماموریت‌ها، اقدامات و نتایج فعالیت‌های 38 جلسه‌ای که از ابتدای فعالیت این کارگروه تا امروز تشکیل شده، افزود: موضوع پیامک انبوه از عرصه فضای مجازی حذف نشده و همچنان مصطلح است.

رئیس مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی خاطرنشان کرد: پیامک انبوه در بسترهای فرهنگ‌سازی عمومی، اطلاع‌رسانی به خصوص در سیستم بانکی و تبلیغات حیات زنده و کاربردهای خود را دارد و صیانت از این حوزه در دستور کار قرار گرفته است، به طوری که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ریاست کارگروه پیامک انبوه را با عالی‌ترین مقام خود برعهده دارد و اعضای مختلفی از سازمان‌ها، نهادها و وزارتخانه‌هایی که در بستر فضای پیامک انبوه ذینفع هستند در آن حضور دارند.

ملامیرزایی با اشاره به «ساماندهی پیامک انبوه توسط اپراتورها» تأکید کرد: برای آنکه در شکل‌دهی پیام، ارزش افزوده‌ فرهنگی و محتوایی آن رعایت شود، ارائه دهنده‌های سرویس پیامک انبوه با دریافت مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان اپراتور محتوایی فعالیت می‌کنند و بخش‌های مختلف از جمله بانک‌ها، نهادها، سازمان‌ها، وزارتخانه‌ها و نهادهای مختلف دولتی و غیردولتی از خدمات آنها بهره می‌برند.

وی تصریح کرد: این زیست‌بوم به لحاظ سیاست‌گذاری مبتنی بر سیاست‌های شورای عالی فضای مجازی اداره می‌شود، ولی حضور تنظیم‌گران بخشی هم در اینجا حائز اهمیت است. در آن سند سیاستی، سازمان تنظیم مقررات رادیویی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تنظیمگر بخشی اپراتور است و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئولیت کارگروه ساماندهی خدمات پیامک انبوه را به عنوان تنظیم‌گری لایه تولید کنندگان محتوا و پیام پردازان بر عهده دارد.

دبیر و نایب رئیس کارگروه ساماندهی خدمات پیامکی ارزش افزوده و پیامک انبوه در شبکه‌های ارتباطی در «ترسیم وضعیت ذینفعان مختلف و بازیگرانی که در زیست بوم پیامک انبوه فعالیت می‌کنند» گفت: سالانه حدود 130 میلیارد پیامک تجاری، حوزه بانکی، تبلیغاتی در سال ارسال می‌شود که این نشان از حیات پیامک انبوه و نقش موثر آن در اطلاع رسانی‌های کلان دارد و علاوه بر این 90 میلیارد پیامک نیز در حوزه مسئولیت اجتماعی منتشر می‌شود.

وی «تشکیل کارگروه به منظور پایش محتوا در چارچوب قوانین و مقررات و ارزش­‌های ایرانی-اسلامی و ارائه گزارش به مرکز ملی فضای مجازی، مجوزدار کردن هرگونه فعالیت­ محتوایی پیامکی در کشور در چارچوب قوانین و مقررات از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تصویب آیین­نامه در خصوص نحوه برخورد با تخلفات، حفظ و صیانت از اطلاعات خصوصی مخاطبان پیام در خصوص عدم واگذاری، فروش یا در اختیار قرار دادن اطلاعات خصوصی مخاطبان پیام از سوی ارائه­کنندگان خدمات ارتباطی و محتوایی، پایش و ممیزی محتوای پیامک­های انبوه به صورت پس از انتشار، فراهم آوردن امکان نظارت برخط دبیرخانه کارگروه برای بررسی محتوا، تعداد ارسال شده و گروه مخاطبان از سوی ارائه­‌کنندگان خدمات ارتباطی و فراهم کردن امکان فعال­سازی یا غیرفعال کردن دریافت پیامک‌­های انبوه برای کاربران از سوی ارائه­‌کنندگان خدمات ارتباطی توسط سامانه 800» را مه‌مترین وظایف و تکالیفی عنوان کرد که سند شورای عالی فضای مجازی برای کارگروه ساماندهی خدمات پیامکی ارزش افزوده و پیامک انبوه در شبکه‌های ارتباطی تدوین و تصویب کرده است.

ملامیرزایی در ادامه با «مروری بر تکالیف و عملکرد کارگروه بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی» گفت: در 38 جلسه‌ای که تا کنون برگزار شده است، 67 مصوبه، 4 عنوان ضوابط کلی و الزامات ابلاغی و 55 مصوبه اجرا شده داشته است و این موضوع به این معناست که «این کارگروه چرخه مناسب تدوین، اجرا و ارزشیابی خود را دنبال می‌کند».

رئیس مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی گفت: از لحاظ حضور نمایندگان عضو کارگروه از 38 جلسه برگزار شده، دادستانی کل کشور 37 جلسه، وزارت دادگستری 33 جلسه، واجا 32 جلسه، وزارت ارتباطات 32 جلسه، مرکز ملی 29 جلسه، سازمان تبلیغات اسلامی 27 جلسه، نماینده سرخط‌های پیامک انبوه 20 جلسه، وزارت کشور 15 جلسه و وزارت بهداشت 9 جلسه در جلسات 38 گانه مشارکت داشته‌اند.

وی ادامه داد: در چارچوب مأموریت‌ها و تکالیفی که در سیاست‌های ابلاغی وجود دارد، اقداماتی را مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی به عنوان دبیرخانه این کارگروه دنبال کرده است که نخستین آن تصویب و ابلاغ آیین‌نامه تشکیل وظایف کارگروه بوده که از ناحیه وزیر فرهنگ وقت در تاریخ سوم شهریور 1394 ابلاغ شده است. همچنین همه صورتجلسات کارگروه پیامکی برای نماینده مرکز ملی به منظور هماهنگی و نظارت بر عملکرد مرکز و کارگروه ارسال شده است چنانچه طبق آخرین گزارشی که نماینده مرکز ملی در جلسه‌ای ارائه داد، تشکیل این کارگروه در بین مجموع مصوبات شورای عالی فضای مجازی یکی از مصوباتی بوده که بهترین وضعیت را از لحاظ اجرا داشته و مداوم و مستمر دنبال شده است.

ملامیرزایی «اعطای مجوز فعالیت به 9 شرکت ارائه‌دهنده خدمات پیامکی و معرفی 5 شرکت از 8 شرکت جدید برای دریافت گواهینامه امنیت به پلیس فتا، ایجاد پنل کاملاً مکانیزه ممیزی محتواهای پیامکی ارزش افزوده با دستگاه‌های مسئول، تصویب ضوابط محتوایی پیام رسانی دیجیتال، تصویب مقررات اجرایی تأمین ایمنی و سلامت ارسال پیامک انبوه در شبکه های ارتباطی، طراحی و پیاده‌سازی فاز اول سامانه برخط نظارت پس از انتشار محتواهای پیامکی و نیز راه اندازی کامل آن تا پایان سال جاری، راه اندازی سایت کارگروه و ایجاد بخش دریافت گزارشات مردمی، راه‌اندازی بخش استعلام پیامک‌های حاوی لینک (فیشینگ/ کلاهبرداری) از طریق سایت کارگروه تا پایان سال جاری و طراحی و راه اندازی سامانه #800 * توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات» را «سایر اقدامات کارگروه بر اساس تکالیف قید شده در سند شورای عالی فضای مجازی» دانست.

دبیر و نایب رئیس کارگروه ساماندهی خدمات پیامکی ارزش افزوده و پیامک انبوه در شبکه‌های ارتباطی افزود: تا کنون حدود 5 هزار سرشماره ارسال پیامک انبوه دارای شکایت عمومی غیر فعال شده‌اند و این نشان از آن دارد که زیست بوم پیامک انبوه کشور رها نیست و کاملا برای آن  سیاست، ضوابط، سامانه‌ها و ذینفعان دیده شده البته مشکلاتی هم هست که مشغول رفع آنها هستیم و برگزاری این جلسات به رفع آنها کمک می‌کند. 

ملامیرزایی تصریح کرد: بر اساس گزارش آماری ارائه شده، بیش از 2 هزار نفر در شرکت‌های ارائه دهنده خدمات پیامکی دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به صورت مستقیم مشغول فعالیت هستند.

وی استفاده نهادها و دستگاه‌های دولتی از سرویس mask (درج نام به جای شماره)  با هدف جلوگیری از کلاهبرداری و سوء استفاده از نام نهادها، دستگاه‌های دولتی، بانک‌ها و نیز کاندیداهای ریاست جمهوری در ایام انتخابات را از مهم‌ترین اقدامات کارگروه در حوزه تأمین امنیت سامانه‌های ارسال پیامک» را عنوان کرد.

رئیس مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی در ادامه بر «تصویب و ابلاغ مقررات اجرایی تأمین ایمنی و سلامت ارسال پیامک انبوه در شبکه‌های ارتباطی» توسط این کارگروه تأکید کرد و گفت: بر این اساس «تدوین ضوابط با همکاری پلیس فتا، مرکز افتا و تصویب آن در کارگروه، ابلاغ به شرکت‌های ارائه دهنده خدمات پیامکی و تعیین مهلت زمانی 3 ماهه برای اجرایی‌سازی آن و نیز دریافت گواهینامه امنیت پیام رسانی از پلیس فتا، بازدید از شرکت‌های ارائه دهنده خدمات پیامکی توسط پلیس فتا به صورت سالیانه و تمدید سالانه مجوز منوط به ارائه گواهینامه امنیت پیام‌رسانی و تصویب و   مقررات ارسال پیامک انبوه در زمان‌های غیرعادی و اضطراری» صورت گرفته است و تنظیم‌گری هوشمند با استفاده از هوش مصنوعی در دستور کار ما قرار دارد.

وی درباره «مهم‌ترین چالش‌های حوزه تنظیم‌گری پیامک انبوه» خاطر نشان کرد: با توجه به این که کارگروه موجودیت فرابخشی دارد، لازم است همه نهادها و دستگاه‌ها نقش خود را در کارگروه جدی تلقی کنند. بخش قابل توجهی از مصوبات کارگروه ناظر به همه دستگاه‌ها است و لازم است عموم مردم در فعالیت‌های این کارگروه نقش داشته باشند.

ملامیرزایی تصریح کرد: واقعا دنبال ضمانت اجرایی برخی از این مصوبات هستیم چرا که برخی از این اپراتورهای مجازی (MVNO ها) مجوز وزارت فرهنگ برای محتوای خود را دریافت نمی‌کنند و در نتیجه باعث بر هم زدن نظم این زیست بوم شده‌اند که نیاز به ضمانت اجرایی قوی برای مصوبات این کارگروه است.

رییس مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی خواستار «طراحی ساز و کار مناسب برای ضمانت اجرایی برخورد با متخلفان حوزه پیامک انبوه» شد.

وی در راستای ضمانت اجرایی مناسب برای مصوبات کارگروه پیشنهاد کرد تا «دبیر جلسات کارگروه پیامکی در کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات حضور داشته باشد و درصدی از درآمد اپراتورها به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای فرهنگ‌سازی حوزه پیامک، ارتقاء سواد رسانه‌ای و ...اختصاص یابد».

ملامیرزایی در ادامه، به منظور رفع خلاء‌های قانونی و مقررات‌گذاری فعلی خواستار دنبال کردن مجدانه «چارچوب و الگوی تعرفه‌گذاری خدمات پیامک انبوه، اصلاح الگوی تسهیم درآمد حاصل از ارسال پیامک انبوه و جرم‌انگاری و سازوکار برخورد با متخلفان» شد.

رییس مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه «فلسفه وجودی شکل‌گیری اپراتورهای مجازی ارائه خدمات دولت الکترونیک و خدمات عمومی متنوع روی تلفن به مردم بود» گفت: در حال حاضر اپراتورهای مجازی در کشور ما به پایین‌ترین سطح ارائه خدمات اطلاع‌رسانی بسنده کرده‌اند و از آنجا که نتوانسته‌اند جهش لازم برای برآوردن نیازهای عمومی و پیوستن به دولت الکترونیک را داشته باشند لذا وارد رقابت با شرکت‌های پیامک انبوه شده‌اند و خدمات خود را به ارسال پیامک تقلیل داده‌اند و در نتیجه باعث ایجاد هرج و مرج در بازار پیامک انبوه شده‌اند.

ملامیرزایی برای رفع این معضلات پیشنهاد داد تا کارگروه ساماندهی خدمات پیامکی ارزش افزوده و پیامک انبوه در شبکه‌های ارتباطی در تعرفه‌گذاری‎ اپراتورهای ارسال پیامک انبوه ورود کند و مشارکت فعال داشته باشد تا از متضرر شدن شرکت‌های پیامک انبوه دارای مجوز رسمی فعالیت جلوگیری شود.

وی تصریح کرد: با توجه به اینکه شرکت‌های اپراتور مجازی می‌توانند با مجوز وزارت ارتباطات خدمات بسیار گسترده‌ای به مردم ارائه بدهند، اما اگر می‌خواهند صرفا در پایین‌ترین سطح خدمات یعنی حوزه پیامک فعالیت داشته باشند، باید از وزارت فرهنگ مجوز بگیرند.

رئیس مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی پیشنهاد کرد: اپراتورهای مجازی به جای ورود و انجام کارهای بسیار سطح پایین در حوزه اطلاع رسانی جهش پیدا کرده و به دولت الکترونیک و ارائه خدمات عمومی بپیوندند.

ملامیرزایی درباره اقبال عموم مردم به پیامک گفت: بنا بر آمار، مردم 90 درصد پیامک‌های ارسالی را کمتر از 3 دقیقه می‌خوانند این در حالی است که در پیام‌رسان‌ها این آمار 50 درصد است؛ یعنی در جریان اطلاع‌رسانی پیامک همچنان جایگاه واقعی خود را دارد و مورد اطمینان و اقبال مردم است. ما به دنبال توسعه فرهنگ و هنر در بستر پیامک انبوه هستیم.

بنا بر این گزارش در سی و نهمین جلسه کارگروه ساماندهی خدمات پیامکی ارزش افزوده و پیامک انبوه در شبکه‌های ارتباطی نمایندگانی از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان تبلیغات اسلامی، واجا، وزارت دادگستری، دادستانی و نماینده سرخط‌های پیامک انبوه کشور حضور داشتند.

منبع: تسنیم